میانگین پایین نمرات زنگ خطر را به صدا درآورد؛سیستان‌و‌بلوچستان در قعر جدول آموزشی
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صبح هامون به نقل از «عصرهامون» امتحانات نهایی پایه دوازدهم در خردادماه ۱۴۰۴ با حواشی فراوانی همراه بود؛ از شایعات مربوط به لورفتن سؤالات در برخی مناطق کشور گرفته تا دشواری و پیچیدگی بیش از حد سؤالات در برخی دروس اما برای دانش‌آموزان سیستان و بلوچستان، ماجرا ابعاد تلخ‌تری داشت؛ چرا که پایین‌ترین میانگین نمرات کشور بار دیگر به این استان تعلق گرفت.
بر اساس گزارش برخی رسانه‌ها، استان‌های یزد، خراسان جنوبی و سمنان در صدر جدول نمرات امتحانات نهایی قرار گرفتند. کارشناسان آموزشی معتقدند تمرکز این استان‌ها بر مدارس خاص، استفاده از معلمان خبره و برنامه‌ریزی دقیق، زمینه‌ساز تکرار این موفقیت‌ها بوده است.
در مقابل، سیستان و بلوچستان باوجود ظرفیت‌های انسانی و فرهنگی گسترده، همچنان در قعر جدول آموزشی کشور قرار دارد. این افت نمرات تنها یک مسئله درسی نیست، بلکه هشداری جدی برای آینده جوانان استان و نشانه‌ای از نابرابری گسترده در دسترسی به آموزش کیفی است.
به گفته یکی از معلمان در استان، شکاف آموزشی را باید اصلی‌ترین دلیل این وضعیت دانست وی تصریح کرد: در بسیاری از مدارس استان، کمبود معلم متخصص، ضعف زیرساخت‌ها و نبود منابع کمک‌آموزشی باعث شده دانش‌آموزان نتوانند با سطح سؤالات امتحانات نهایی همراه شوند. طراحی سؤالات امسال نیز به‌مراتب سخت‌تر از سال‌های گذشته بود و بخش زیادی از آن‌ها، مهارت تحلیل و تمرین مستمر می‌طلبید؛ چیزی که بسیاری از دانش‌آموزان ما از آن محروم‌اند.
یکی از دانش‌آموزان پایه دوازدهم رشته علوم‌انسانی دبیرستانی دولتی زاهدان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: تا قبل امتحانات فکر می‌کردم آمادگی خوبی دارم. ولی سر جلسه وقتی سؤالات را دیدم، حس کردم سؤال‌ها از کتابی طرح شده که ما هیچ‌وقت نخواندیم. انگار سؤالات بیشتر برای مدارس خاص و دانش‌آموزان شهرهای بزرگ طراحی شده بود.
کارشناسان آموزشی هشدار می‌دهند که اگر نظام آموزشی کشور نسبت به عدالت در طراحی سؤالات، توزیع معلم، و تأمین امکانات آموزشی توجه کافی نداشته باشد، شکاف‌های اجتماعی و اقتصادی در مناطق محروم، از جمله سیستان و بلوچستان، بیش‌ازپیش عمیق‌تر خواهد شد. به‌زعم آن‌ها، افت معدل دانش‌آموزان تنها یک عدد نیست، بلکه نشانه‌ای از بی‌عدالتی آموزشی و محرومیت ساختاری است.
اگرچه مسئولان آموزش‌وپرورش سیستان و بلوچستان پیش‌تر اعلام کرده بودند که«ارتقای عدالت آموزشی، محور اصلی فعالیت‌های ماست»، اما آمارهای رسمی و واقعیت‌های میدانی نشان می‌دهد که این مسیر، هنوز با موانع جدی مواجه است.
افول انگیزه در کلاس‌های درس؛ دانش‌آموزان ما آینده را بی‌ثمر می‌بینند
یکی از معلمان شاغل در سیستان و بلوچستان با انتقاد از وضعیت روحی، آموزشی و انگیزشی دانش‌آموزان گفت: متأسفانه بسیاری از دانش‌آموزان با مشاهده فارغ‌التحصیلانی که علی‌رغم داشتن مدرک دانشگاهی شغل مناسبی ندارند، انگیزه‌ای برای ادامه تحصیل ندارند و این ذهنیت میان آن‌ها فراگیر شده که «درس فایده‌ای ندارد».
وی ادامه داد: دانش‌آموزان امروز دیگر آن شور و حال گذشته را ندارند. بسیاری از آن‌ها دچار نوعی بی‌هدفی و حتی گستاخی رفتاری شده‌اند. ریشه این بی‌انگیزگی فقط در مسائل روحی نیست، بلکه زیرساخت‌های ضعیف آموزشی، نبود تجهیزات مناسب، و کمبود معلمان آموزش‌دیده نیز در این وضعیت مؤثرند.
این معلم تصریح کرد: در کلاس‌ها فقط به شکل تئوری آموزش داده می‌شود. نه تجهیزاتی برای تجربه عملی داریم، نه فضاهایی برای لمس مفاهیم علمی. درحالی‌که در بسیاری موارد اگر دانش‌آموزان با عملیات ساده یا ابزارهای آزمایشگاهی آشنا شوند، انگیزه می‌گیرند و درک بهتری از درس پیدا می‌کنند. اما متأسفانه امکانات لازم در اختیار ما نیست.
وی با اشاره به تفاوت سطح انگیزه و نمرات دانش‌آموزان در استان‌های موفقی چون یزد و خراسان جنوبی افزود: در آن استان‌ها، از یک‌سو شرایط اقتصادی و سطح زندگی بسیاری از خانواده‌ها بهتر است، و از سوی دیگر، حمایت‌های آموزشی و پرورشی ساختارمندتی وجود دارد. درحالی‌که در استان ما، دانش‌آموزان حتی برای خلاقیت و راه‌اندازی کسب‌وکار کوچک هم ایده‌ای ندارند. آن‌ها ساعت‌ها درگیر تلویزیون و موبایل‌اند، بدون هدف، بدون چشم‌انداز.
این معلم در ادامه درباره وضعیت مشاوره تحصیلی مدارس گفت: در مقطع متوسطه اول، جلساتی برای آشنایی با رشته‌ها و مسیرهای شغلی برگزار می‌شود؛ چه برای دانش‌آموزان و چه برای اولیا. اما در متوسطه دوم، فعالیت مشاوران محدود است و فقط در صورت مراجعه فردی، مشاوره تخصصی ارائه می‌شود. در واقع آن‌قدر که باید سیستماتیک و مؤثر عمل نمی‌کنند. به همین دلیل، هنوز مشاوره تحصیلی جای کار زیادی دارد.
وی در پایان تأکید کرد: اگر نخواهیم انگیزه دانش‌آموزان را تنها در کلمات خلاصه کنیم، باید هم به زیرساخت آموزشی نگاه کنیم، هم به‌نظام انگیزشی و هدایت تحصیلی. نسل امروز اگر آینده‌ای روشن نبیند، تلاش نمی‌کند و اگر تلاش نکند، آینده‌ای هم نخواهد داشت.
پراکندگی جغرافیایی استان از دلایل افت تحصیلی است
همچنین در نشست خبری اخیر مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان، آمار نگران‌کننده‌ای از وضعیت تحصیلی دانش‌آموزان استان ارائه شد. طبق اعلام رسول صفرزایی مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان، میانگین معدل دانش‌آموزان پایه دوازدهم ۸/۱ بوده، درحالی‌که این رقم در سطح کشور ۱۰/۶ اعلام شده است. همچنین میانگین معدل در پایه‌های یازدهم و دهم نیز به ترتیب ۷/۳۱ و ۷/۴۳ گزارش شده که فاصله قابل‌توجهی با میانگین کشوری دارد.
وی با اشاره به دلایل این عقب‌ماندگی، پراکندگی جغرافیایی استان، وجود ۱۴ منطقه صفر مرزی، ضعف زیرساخت‌ها، کمبود فضای آموزشی استاندارد، و کمبود معلمان آموزش‌دیده را از عوامل مؤثر بر کاهش کیفیت آموزشی در استان عنوان کرد.
درعین‌حال، مدیرکل آموزش و پرورش از برخی اقدامات در راستای بهبود این وضعیت نیز خبر داد. به گفته وی، طی سال گذشته با جذب اعتبارات عمرانی، سرانه فضای آموزشی استان به ۳/۹ مترمربع افزایش‌یافته و تلاش می‌شود در برنامه هفتم توسعه این عدد به ۶/۱ مترمربع برسد. همچنین در زمینه مشاوره تحصیلی، برنامه‌هایی در سطح مدارس برای آشنایی دانش‌آموزان و اولیا با رشته‌ها و مسیرهای شغلی برگزار شده که البته هنوز تا رسیدن به سطح مطلوب فاصله وجود دارد.
از دیگر موارد مطرح‌شده در این نشست، نرخ ترک تحصیل ۴/۴ درصدی در دوره ابتدایی بود که همچنان بالاتر از میانگین کشوری است و آموزش و پرورش استان با همکاری نهادهای حمایتی، در تلاش برای کاهش آن است.
انتهای خبر/
دیدگاهتان را بنویسید